ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ

Παναγιώτης Μακρής Ελαιοπαραγωγός

ΟΡΕΙΝΟΙ ΕΛΑΙΩΝΕΣ ΕΥΡΥΤΑΝΙΑΣ

Αγροδασοπονική παραγωγή και επιχειρηματικότητα

Στον Άγιο Γεώργιο του Δήμου Αγράφων, στις όχθες της τεχνητής λίμνης των Κρεμαστών ο Παναγιώτης Μακρής διατηρεί οικογενειακούς ελαιώνες βιολογικής καλλιέργειας, έχοντας ως όραμα την διατήρηση των ορεινών παραδοσιακών αυτών αγροδασικών συστημάτων με τα ιδιαίτερα τοπικά χαρακτηριστικά: οικολογικά, πολιτιστικά και κοινωνικά.

Ορεινοί ελαιώνες Αγίου Γεωργίου – πανοραμική άποψη

Από τον ελαιώνα, στο ελαιοτριβείο και στην αγορά! Παραγωγή, τυποποίηση και εμπορία του εξαιρετικής διατροφικής αξίας  προϊόντος μικρής ορεινής παραγωγής.

Ο οραματιστής νέος αγρότης και επιχειρηματίας, καταβάλλει συστηματικές προσπάθειες διατήρησης και ενδυνάμωσης των παραδοσιακών αυτών ελαιώνων, δημιουργώντας μια αλυσίδα αξιών γύρω από την τοπική παραγωγή.

Λάδι εκλεκτής ποιότητας που δεν αφήνει αδιάφορο όποιον το δοκιμάσει.

Η αλυσίδα αξιών δε σταματά στην αγροτική παραγωγή, ούτε στη διάθεση του τελικού προϊόντος. Δημιουργεί υπεραξία και θέσεις εργασίας συνδέοντας την αγροδασοπονία με τον αγροτουρισμό και τον εναλλακτικό τουρισμό!

Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση ΜΕΛΙΣΣΑ των ΑΓΡΑΦΩΝ

Η συνεργασία με με την Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση ΜΕΛΙΣΣΑ των ΑΓΡΑΦΩΝ ξεκίνησε ενεργά στην 1^η συνάντηση στο Δίκτυο Αγροδασοπονίας  ( 1^st RAIN- Regional Agroforestry Innovation Network R.A.I.N.) του προγράμματος  AF4EU.

Η εκπρόσωπός της εξέφρασε ενεργό ενδιαφέρον για τη συνεισφορά δειγμάτων μελιού, που μεταφέρθηκαν με πρωτοβουλία της Διευθύντριας του Εργαστηρίου κ. Παντέρα,  στα σχετικά ερευνητικά εργαστήρια της Ευρωπαϊκής Ένωσης  για τον έλεγχο της ποιότητας. Σε αυτό το στάδιο του ερευνητικού έργου οι υπεύθυνοι ερευνητές της Ε.Ε. αναζητούνε δείγματα που έχουν μία γεωγραφική προέλευση . Δηλαδή όχι μίξη γεωγραφικών προελεύσεων, αλλά ιχνηλάσιμο μέλι, μέλι που λαμβάνεται μετά από πλήρως λεπτομερές σχέδιο διατροφής των μελισσών. Ψάχνουνε επίσης για κάθε είδους προϊόντα που χρησιμοποιούνται για τη διατροφή των μελισσών (στο πλαίσιο της ορθής πρακτικής ή όχι)ή για την υποκατάσταση του μελιού (νοθεία), δηλαδή για σάκχαρα, σιρόπια ζάχαρης & μελισσοτροφές.

Η ύψιστη προτεραιότητα για την Ε.Ε. και την αγορά της  είναι να προμηθευόμαστε αυθεντικά μέλια και καλά αναγνωρισμένα σιρόπια ζάχαρης και προϊόντα διατροφής μελισσών με υψηλή εμπιστοσύνη στα δηλωθέντα μεταδεδομένα.  Προκειμένου να διασφαλιστεί η ανεξαρτησία του έργου “HarmHoney”, το ερευνητικό πρόγραμμα δεν δεσμεύεται από καμία σύμβαση ή υποχρέωση με τους παρόχους και συλλέκτες δειγμάτων. Κατά συνέπεια, είναι ελεύθερο να δημοσιεύσει ή όχι τα αποτελέσματα που λαμβάνονται στο εργαστήριό του. Σε κάθε περίπτωση, οι υπεύθυνοι του προγράμματος δεν θα αποκαλύψουν εμπιστευτικές πληροφορίες σχετικά με την ταυτοποίηση των παρόχων και των συλλεκτών των δειγμάτων.

Η ΚΟΙΝΣΕΠ Μέλισσα των Αγράφων ανταποκρίθηκε με εξαίρετο τρόπο στις απαιτήσεις του προγράμματος. Συμμετείχε με την αποστολή στην τράπεζα δεδομένων μελιού τριών αποκλειστικών δειγμάτων της παραγωγής της:

1. 1. Μέλι ελάτης Αγράφων  Ευρυτανίας (fir honey Agrafa Evrytania)
2. 2. Μέλι ασφάκας Βαλαώρας  Ευρυτανίας (honey asphacus Valaora Evrytania)
3. 3. Μέλι κουμαριάς  Βούλπης Ευρυτανίας (honey arbutus unedo – koumaria Voulpi Evrytania)

Η ανταπόκριση και το ενδιαφέρον των μελισσοκόμων της ΚΟΙΝΣΕΠ Μέλισσα των Αγράφων είναι σταθερό στην κατέυθυνση της διατήρησης της ποιότητς των προϊόντων τους.  Το ενδιαφέρον αυτό εστιάζει στη διατήρηση των στοιχείων των οικοτόπων που διαχειρίζονται ως  τόπους διαμονής των κυψελών τους καθώς η εμπειρία και η ενσυνείδητη πράξη της παραδοσιακής μελισσοκομίας έχει αναδείξει τις πολλαπλές αξίες που υποστηρίζουν. Δασολίβαδα (sylvopastoral systems)  με οικολογικές αξίες, αξίες κοινωνικές και οικονομικές που καταγράφονται στο επιτυχημένο επιχειρηματικό μοντέλο της συνεταιριστικής τους επιχείρησης.

ΑΝΑΦΟΡΕΣ

1. 1. Τάσιος Α., Γούναρη Σ., Φωτιάδης Γ., Παπαδόπουλος Α 2021, Αγροτική Ανάπτυξη και Τοπική Αυτοδιοίκηση – Το παράδειγμα της Περιφερειακής Ενότητας Ευρυτανίας στην ανάπτυξη της μελισσοκομίας,  CEST2021 Αγροδασοκομία, δασική και αγροτική βιωσιμότητα, PDF cest2021_00848_poster.pdf,
3. 2. DOI: https://doi.org/10.30955/gnc2021.00848

Περίληψη

Η περιοχή της Ευρυτανίας είναι μια ορεινή περιοχή της Στερεάς Ελλάδας. Το έντονο και τραχύ έδαφός του χαρακτηρίζεται από πλούσια ποικιλία σε είδη και τοπία χλωρίδας και πανίδας. Έχει μια μακρά ιστορία που εκτείνεται από την προϊστορική εποχή. Ωστόσο, αυτό το μοναδικό hot spot της φύσης αντιμετωπίζει τις τελευταίες δεκαετίες, έντονη ερήμωση που οφείλεται κυρίως σε οικονομικούς παράγοντες (έλλειψη ευκαιριών εργασίας κυρίως για νέους). Στην προσπάθειά της να δώσει λύσεις για την αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος, η Νομαρχία Στερεάς Ελλάδας χρηματοδότησε ένα ερευνητικό έργο για τη διερεύνηση, την ανάπτυξη και την ανάδειξη της μελισσοκομίας ως μια επιτυχημένη δραστηριότητα που θα μπορούσε να συμβάλει στο εισόδημα των αγροτών. Το έργο βασίζεται σε μια συμμετοχική προσέγγιση, σε στενή συνεργασία με τους αγρότες (μελισσοκόμους).

Λέξεις-κλειδιά:

μελισσοκομία, τοπικές αρχές, Abies spp. μέλι ελάτης, ορεινό δάσος, κλιματική αλλαγή.

2. Δημοσίευμα για την πρώτη συνεταιριστική επιχείρηση στο Δήμο Αγράφων

3. Συνέντευξη της προέδρου της ΚΟΙΝΣΕΠ Μέλισσα των Αγράφων

Honey Karani

Η Δήμητρα Καράνη είναι μια 29χρονη γυναίκα που μετά τις σπουδές της αποφάσισε να αναλάβει την ερασιτεχνική μελισσοκομική δραστηριότητα του πατέρα της και να την μετατρέψει σε επαγγελματική, αντί να είναι ένας ακόμη άνεργος νέος. Διατηρεί μια επιχείρηση φιλική προς το περιβάλλον, καθώς η μελισσοκομία βοηθάει πραγματικά το γύρω φυσικό περιβάλλον.

Οι μέλισσες είναι πολύ μεγάλης σημασίας για τα φυσικά οικοσυστήματα και ακόμη και για την ανθρώπινη ζωή, οπότε η μελισσοκομία υποστηρίζει και διατηρεί τα πολύτιμα είδη μελισσών. Η Δήμητρα μεγάλωσε στο ορεινό χωριό Κερασοχώρι πριν μετακομίσει στο Αγρίνιο με την οικογένειά της. Περιτριγυρισμένη από τη φύση και την κοινότητα του χωριού της, δεν σταμάτησε ποτέ να επισκέπτεται το Κερασοχώρι όλα αυτά τα χρόνια.

Αγαπά τον τρόπο ζωής σε ένα μικρό, ορεινό μέρος, παρά τα εμπόδια και τις δυσκολίες που αυτό συνεπάγεται. Η Δήμητρα δεν είναι αυτό που θα λέγαμε απομονωμένος ή περιθωριοποιημένος νέος- ωστόσο, αποτελεί ένα εμπνευσμένο παράδειγμα για το πώς οι νέοι, ακόμη και στις πιο απομακρυσμένες και περιθωριοποιημένες περιοχές, μπορούν να σκέφτονται και να ενεργούν διαφορετικά, μπορούν να βρουν αυτό που πραγματικά θέλουν να κάνουν και μπορούν να ακολουθήσουν τα ενδιαφέροντά τους μαζί με την αφοσίωση πολλής σκληρής δουλειάς και προσωπικής προσπάθειας.

Αυτό είναι ένα από τα βασικά συμπεράσματα που κρατάει κανείς από την αφήγηση της Δήμητρας. Μέσα από τη δουλειά της καταφέρνει μάλιστα να δημιουργήσει λίγες αλλά σημαντικές ευκαιρίες απασχόλησης για άλλους. Τα μελλοντικά της σχέδια είναι να μπορέσει να επεκτείνει την επιχείρησή της, να διευρύνει την αγορά της και γιατί όχι, αν τα πράγματα πάνε καλά, να μείνει μόνιμα στο Κερασοχώρι.

Dimitra Karani is a 29 years old woman who after her studies in nursery decided to take over her father’s amateurish bee-keeping activity and turn it into a professional one, instead of being another unemployed young person. She runs an environmental friendly enterprise, as  bee-keeping actually helps surrounding natural  environment. Bees are of very high importance for natural ecosystems and even human life so, bee-keeping supports and preserves the valuable bee species. Dimitra grew up in the mountainous village of Kerasochori before she moved to Agrinio with her family. Surrounded by nature and her village community, never stopped visiting Kerasochori all these years.

She loves a way of living in a small, mountainous place, despite all obstacles and difficulties this entails. Dimitra isn’t what we would call an isolated or marginalized young  person; however, she forms an inspiring example of how young people, even in most remote and marginalized areas, can think and act differently, can find what they really want to do and can follow their interests along with the devotion of a lot of hard working and personal effort. This is one of the main conclusions you can keep from Dimitra’s narration. Through her work she manages even to create few but important job opportunities for others. Her future plans are to be able to expand her business, to widen her market and, why not, if things turn out well, to stay permanently in Kerasochori.

ΑΝΑΦΟΡΕΣ

1. Παρουσίαση της μελισσοκομικής επιχειρηματικότητας στην ορεινή Ευρυτανίας από την Δήμητρα Καράνη στο πλαίσιο του προγράμματος ΡΕΑΚ του Πολυτεχνείου Αθηνών (Empowerment young mountain entrepreneurs)

2. Ιστοχώρος της μελισσοκομικής επιχείρησης της Δήμητρας Καράνη

Κελέσης Ανδρέας

ΠΑΠΑΔΙΑ – ΤΕΡΝΟΒΟ

Αγροδασοπονικό κτήμα: οπωρώνας – αμπελώνας και  εποχιακοί λαχανόκηποι

Ο Ανδρέας Κελέσης διατηρεί για περίπου 3 δεκαετίες αγροδασικό αγρόκτημα σε έκταση περίπου 4 στρεμμάτων. Ο οπορώνας διαθέτει ποικιλίες μηλιάς, κερασιές, αχλαδιές, ροδακινιές, κυδωνιές, λωτούς και συκιές. Έχουν εγκατασταθεί 2 αμπελώνες με ορεινές ποικιλίες  αμπελιών, Βιδιανό Κρήτης και Μερλώ και Καπερνέ. Ένα ακόμα αμπέλι διατηρείται με διάφορες παραδοσιακές ποικιλίες της περιοχής όπως Σκυλοπνίχτης, Φράουλο (Ζαμπέλα), κ.α. που είναι παλιά σε ηλικία και διατηρούνται ως ποικιλίες που απειλούνται με εξαφάνιση.

Το χωριό Παπαδιά Δήμου Καρπενησίου όπου βρίσκεται το συνεργαζόμενο Κτήμα Κελέση

Το περιβόλι διαθέτει καστανιές και αμυγδαλιές ενώ έχουν φυτευτεί και καρυδιές. Ανάμεσα στις καστανιές έχει φυτευτεί μικρή φυτεία Σιδερίτη Βελουχιού και Ολύμπου (τσάι βουνού) ενώ εγκαθίσταται εποχιακός λαχανόκηπος με ποικιλία λαχανικών κατά προτίμηση ντόπιων σπόρων και ποικιλιών όπως σκόρδα, κρεμμύδια, πράσα, μαγγίπες, ντομάτες, σέσκουλα, καρότα, σπανάκι, φασολιές διαφόρων ποικιλιών, πιπεριές κ.α.

Πρόκειται για χαρακτηριστικό κτήμα που συνδυάζει τις παραδοσιακές πρακτικές πολλαπλής διαχείρισης των μικρών κλήρων γης στην ορεινή Πίνδο. Το κτήμα αρδεύεται από το κοινοτικής διαχείρισης δίκτυο δεξαμενών και αυλακιών που τροφοδοτεί το τοπικό ρέμα και βρίσκεται δίπλα στο πλατανοδάσος του ρέματος.

Παραδοσιακή Κρεβατίνα, διαχείριση αμπελιού σε υπερυψωμένη διάταξη, στην είσοδο του κτήματος.

Φυτεία σιδερίτη ανάμεσα στις καστανιές.

ΑΝΑΦΟΡΕΣ

1. Εποχιακοί λαχανόκηποι στα ορεινά νοικοκυριά της Ευρυτανίας.
2. Συνεργασία με το Ινστιτούτο Χανίων στο Ερευνητικό Πρόγραμμα LINIGAGRO

Μελισσοκομική Επιχείρηση ΣΚΑΡΠΗ

Πρόκειται για οικογενειακή επιχείρηση στο Μεγάλο Χωριό Ευρυτανίας
με μακρά παράδοση και αξίες

Ο Γιάννης Σκαρπής διατηρεί τη μελισσοκομία, με συνέπεια και συνέχεια χρόνων, μέσα από τη διαδικασία της διαγενεακής μετάβασης στην οικογένεια Σκαρπή, από το 1970. Υπηρετώντας μια ολόκληρη βιοθεωρία και στάση ζωής, για την άσκηση της τέχνης παραγωγής μελιού, απαιτείται βιωματική σχέση με το φυσικό χώρο, τα δάση, τα ποτάμια και κάθε στοιχείο που συνθέτει τα ορεινά μας οικοσυστήματα και τροφοδοτεί την υγεία και ισορροπία τους. Η σχέση αυτή χτίζεται από την παιδική ηλικία, με την αισθητηριακή προσέγγιση του ορεινού χώρου, που ο Γιάννης αναγνωρίζει, αντιλαμβάνεται και κατανοεί ως θεμέλιο της μελισσοκομίας. Ο πλούτος της βιοποικιλότητας ειδών και τοπίου στους ορεινούς όγκους της Καλιακούδας και της Χελιδόνας, τον προγονικό τόπο του, έχει εμπνεύσει και τη δουλειά του ως μελισσοκόμο. Μέριμνά του είναι η ανάδειξη αυτών των προστιθέμενων αξιών που προσδίδονται στα συστατικά του παραγόμενου ορεινού μελιού και του προσθέτουν χαρακτηριστικά προϊόντων υψηλής διατροφικής αξίας.

Για τούτο και εργάστηκε στην κατεύθυνση της δημιουργίας ενός επισκέψιμου εργαστηρίου μελιού, που προσφέρεται για πολυδιάστατη βιωματική εκπαίδευση, σε παιδιά κάθε ηλικίας και στον καθένα από μας, που επιθυμεί να βιώσει την εμπειρία! Να γευτεί το φρέσκο μέλι που ρέει, με τον πλούτο των αρωμάτων του και των χρωμάτων του να ιριδίζουν στο φως!

Ο Γιάννης Σκαρπής επιλέγει και εμπλέκεται με δραστηριότητες προστιθέμενης αξίας στην μελισσοκομία και την παραγωγή της. Συσκευάζει και μεταποιεί τα προϊόντα του.
Πειραματίζεται και σχεδιάζει συνδυασμούς με άλλα, μη επεξεργασμένα αγροδασικά προϊόντα όπως τα βότανα, τα αρωματικά φυτά των υψηλών ορέων, τους άγριους καρπούς των δασών και τα αγριολούλουδα.
Τα προϊόντα της μελισσοκομίας Σκαρπή προσφέρονται για κάθε πτυχή των ανθρώπινων καθημερινών αναγκών για υγεία και ευεξία.

Μέλι, βασιλικός πολτός,γύρη, βάμματα και κεραλοιφές σε ποικιλία και σύνθεση βοτάνων.
Πρόκειται για ευεργετήματα των μελισσών και της πλούσιας σύνθεσης της χλωρίδας των ορεινών οικοτόπων της Ευρυτανίας.

Το εργαστήριο μελιού της οικογένειας ΣΚΑΡΠΗ στο Μεγάλο Χωριό Ευρυτανίας ως αγροτουριστική εγκατάσταση

Ο Γιάννης Σκαρπής συνεργάζεται με το Εργαστήριο Αγροδασοπονίας του Τμήματος Δασολογίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών που εδρεύει στο Καρπενήσι στην κατεύθυνση της ολιστικής διαχείρισης και ανάδειξης των πολλαπλών οικοσυστημικών υπηρεσιών, της ακεραιότητας και διατήρησης του φυσικού χώρου των ορεινών δασών και δασολίβαδων (silvopastoral systems), ως θεμέλιο της παραγωγικής δραστηριότητας των ορεινών κοινοτήτων. Τις ίδιες αξίες υπηρετεί ως παραγωγός και με τη συμμετοχή του στην τοπική αυτοδιοίκηση, εργαζόμενος ως εκλεγμένος αυτοδιοικητικός στο Δήμο Καρπενησίου, υπηρετώντας τις αρχές της κοινοτικής διαχείρισης και αειφορίας του ορεινού χώρου.

ΑΝΑΦΟΡΕΣ

Γνωρίζοντας και ενισχύοντας την Αγροδασοπονία στην Ελλάδα σήμερα

web: Ιωάννης Σκαρπής

ΚΑΛΕΣ  ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ & ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΕΣ στην ΑΓΡΟΔΑΣΟΠΟΝΙΑ – Λάππα  Βασιλική

Κτηνοτροφική επιχείρηση ΓΑΛΑΝΟΥ

Από γενιά σε γενιά, με τα αρώματα του βουνού και την τέχνη της παραδοσιακής γαλακτοκομίας.

Τα κοπάδια της οικογένειας Γαλανού βόσκουν στο όρος Τυμφρηστός αδιάκοπα, στον κύκλο του χρόνου, από τον προηγούμενο αιώνα. Ασκώντας την ποιμενική τέχνη από γενιά σε γενιά, εδώ και δεκαετίες, οι ορεσίβιοι άνδρες της οικογένειας, χαράζουν την οικογενειακή και τοπική ιστορία και διαμορφώνουν το ορεινό τοπίο με τις παραδοσιακές πρακτικές και αρχές των τσελιγκάτων του Βελουχιού.
Συνέχεια αυτής της πορείας είναι και η δυναμική επιχειρηματική δραστηριότητα των δύο αδερφών, Κωνσταντίνου και Γιάννη, που τολμούν ένα επιπλέον βήμα, αυτό της μεταποιητικής οικοτεχνίας προϊόντων πρόβειου γάλακτος.

Ο Τυμφρηστός – Βελούχι (GR2430001- OROS TYMFRISTOS VELOUCHI) ως περιοχή του Ευρωπαϊκού Δικτύου NATURA2000 προσφέρει, ως βοσκότοπος, υπεραξία στα κτηνοτροφικά προϊόντα των ντόπιων κτηνοτρόφων.

Η οικογένεια Γαλανού διατηρεί ελληνικές φυλές προβάτων στο κοπάδι της, και επιλέγει για βοσκή τρεις χαρακτηριστικούς βοσκοτόπους των υψηλών ορέων:

Το πρόβειο γάλα του κοπαδιού, που βόσκει στα χειμερινά και καλοκαιρινά βοσκοτόπια του Τυμφρηστού, απολαμβάνοντας την πλούσια τοπική φυσική βλάστηση, σε μείξη ενδημικών ειδών ποωδών, αγρωστωδών, διαθέτει εξαιρετικά χαρακτηριστικά ποιότητας. Το ίδιο και γαλακτοκομικά προϊόντα υψηλής διατροφικής αξίας!!

Το πρόβειο γιαούρτι «Τσαταλιάς» είναι το σήμα κατατεθέν της οικογενειακής επιχείρησης οικοτεχνίας γαλακτοκομικών της Οικογένειας Γαλανού

Η επιχείρηση διατηρεί περίπτερο πώλησης στη Δημοτική Αγορά της πόλης του Καρπενησίου. Τα προϊόντα Γαλανού μπορεί να απολαύσει κανείς και κατόπιν παραγγελίας. Γαλανός Κων/νος 6976859741

email: kogiapar@yahoo.com

ΑΓΡΟΔΑΣΟΠΟΝΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ – Το παράδειγμα του ΤΟΡΝΟΥ

Για περισσότερο από μια δεκαετία το Τμήμα Δασολογίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Καρπενησίου συνεργάζεται στην υποστήριξη των ερευνητικών του προγραμμάτων ΑΓΡΟΔΑΣΟΠΟΝΙΑΣ με τον σύλλογο των κατοίκων της ορεινής κοινότητας Τόρνου, Δημοτικής Ενότητας Προυσού.

Στον τόπο αυτό που ορίζει το πλούσιο υδρογραφικό δίκτυο ρεμάτων και βρίσκεται στους πρόποδες του Παναιτωλικού Όρους και στη λεκάνη απορροής του Κρικελλοπόταμου, οι κάτοικοι εδώ και αιώνες διατηρούν ένα σύνθετο και πλούσιο δίκτυο άρδευσης και ύδρευσης που αποτελεί παραδοσιακή πρακτική βιωματικής αειφορίας, με βάση την κοινοτική αντίληψη των δημόσιων αγαθών των δασών και του νερού.

Το καλοκαίρι του 2022, το Εργαστήριο Αγροδασοπονίας του Τμήματος Δασολογίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος στο Καρπενήσι υποστήριξε την αίτηση των κατοίκων για ένταξη του Στοιχείου Κοινοτικής Διαχείρισης του Νερού στον Τόρνο στο ΕΘΝΙΚΟ ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO.

Γύρω από τα σπίτια που απλώνονται διάσπαρτα στις πλαγιές του βουνού, τα νοικοκυριά διατηρούν μικρά κηπάρια με αγροδασοπονική διαχείριση, συνδυάζοντας οπωροφόρα δένδρα, αμπέλια και εποχικά λαχανικά.

Εργασίες συντήρησης και διαχείρισης του νερού για πότισμα στις αναβαθμίδες
Όταν οι καλλιεργητικές ανάγκες τελειώνουν οι δεξαμενές καθαρίζονται και ετοιμάζονται για την καλοκαιρινή περίοδο.

Το νερό διοχετεύεται από την κάτω βάση της δεξαμενής, τον πείρο που κλείνουν- σφραγίζουν με ξύλινο παλούκι, στο αυλάκι για να οδηγηθεί στα κηπάρια.

Με τσαπί και επιτήδευση οδηγείται το νερό και καθαρίζεται το αυλάκια από τ α φερτά υλικά (πέτρες, ξύλα, κλαδιά, φύλλα ,κλπ.)

Τα αυλάκια συνεχίζουν σε όλη την έκταση των κατοικιών και των κήπων τους.

Η δεξαμενή γύρω από τον νερόμυλο εξυπηρετούσε πολλές οικογένειες παλαιότερα. Σήμερα δεν χρησιμοποιείται πια.

Στα πιο δύσκολα σημεία το αυλάκι γίνεται κρεμαστό, με ξύλινα καλάνια που πελεκάνε ώστε να περνάει γρήγορα και χωρίς διαρροές.

Όλοι οι κάτοικοι είναι διαχειριστές και θεματοφύλακες του νερού που στηρίζει τη ΖΩΗ στον Τόρνο.

Όλοι οι κάτοικοι είναι διαχειριστές και θεματοφύλακες του νερού που στηρίζει τη ΖΩΗ στον Τόρνο.

Η αγροδασοπονία είναι μια παραδοσιακή πρακτική των ορεινών κοινοτήτων που διατηρούν μικρής κλίμακας ιδιοκτησίες δίπλα σε δάση και δασολίβαδα.

Εδάφη και νερό, αποτελούν φυσικούς πόρους που οι ορεινές κοινότητες αντιλαμβάνονται και διαχειρίζονται αειφορικά, καθώς εγγυόνται την επισιτιστική τους ασφάλεια και βιωσιμότητα.

Καλλιέργεια αρώνιας σε αγροδασικό κτήμα στις παρυφές του όρους Τυμφρηστός Καρπενησίου

Στον ορεινό όγκο του Όρους Τυμφρηστός, στην κοινότητα Αγίας Τριάδας του Δήμου Καρπενησίου, Ο Παναγιώτης Παρούτσας και η Σοφία Σαρηγιαννίδη, ιδιοκτήτες αγρού σε παραποτάμια ζώνη, προχώρησαν στην εγκατάσταση φυτείας αρώνιας το 2017, υλοποιώντας τις αρχές της αγροδασοπονίας. Οι κλιματικές και εδαφικές συνθήκες στην περιοχή αποδείχθηκαν ιδανικές για την καλλιέργειά της. Οι αποδόσεις σε καρπό τους επιτρέπουν να προτείνουν την πολυλειτουργική καλλιέργεια αρώνιας σε ορεινά αγροκτήματα στην Πίνδο και σε άλλες ορεινές περιοχές της Ελλάδας.

Το κτήμα του Παναγιώτη και της Σοφίας, αξιοποιεί άριστα τις αρχές της αγροδασοπονίας και τις τοπικές γεωφυσικές συνθήκες, στην καλλιέργεια της αρώνιας.