Tο διήμερο 4 και 5 Ιουνίου 2025 διοργανώθηκε συνάντηση εργασίας στο πλαίσιο του έργου DRYAD (https://dryad-project.eu/) των ομάδων του Τμήματος Δασολογίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών και του πανεπιστημίου University of Coruna (UC) της Ισπανίας.

Το πρωί της Τετάρτης 4 Ιουνίου 2025 η ομάδα επισκέφτηκε τις πειραματικές επιφάνειες στο δάσος βαλανιδιάς και έγινε παρουσίαση της περιοχής στη βιβλιοθήκη της Σκουρτούς, έτσι ώστε τα μέλη της ξένης αντιπροσωπίας να γνωρίσουν τα ιδιαίτερα φυσικο-γεωγραφικά, πολιτιστικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά της περιοχής του δάσους του Ξηρομέρου.

Η ερευνητική ομάδα στην πανοραμικής θέασης Μονή Λιγκοβιτσίου, μελετώντας το υδρογραφικό δίκτυο του Αχελώου και των λιμνών της Αιτωλοακαρνανίας.

Με μακροπρόθεσμη προοπτική οι αγροδασοπονικές δραστηριότητες των αγροτικών κοινοτήτων να συμβάλλουν δυναμικά στην ανθεκτικότητα του βαλανιδοδάσους Ξηρομέρου, αλλά και των κοινωνιών που αυτό υποστηρίζει, από τις ανθρωπογενείς και κλιματικές επιπτώσεις, το έργο DRYAD στοχεύει στην εφαρμογή πραγματικών, ανθεκτικών στην κλιματική αλλαγή λύσεων με βάση τη φύση (Nature based Solutions – NbS) για την ευρύτερη περιοχή. Οι λύσεις αυτές θα αναπτυχθούν, θα δοκιμαστούν και θα επιδειχθούν σε συνεργασία με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς και το δήμο ως συνεργάτη του έργου.

Η αγροτική παράδοση της αξιοποίησης των δασολίβαδων δρυός και του βαλανιδιού, ως προϊόντος στήριξης της τοπικής οικονομίας, παρουσιάζονται στην συλλογή που επιμελείται ο Σύλλογος Φίλων Δάσους Βαλανιδιάς στο χωριό Σκουρτού του Ξηρομέρου, όπου φιλοξενήθηκαν οι εργασίες της ερευνητικής συνάντησης.

Η επίτευξη της κινητοποίησης των τοπικών κοινοτήτων, των αγροτών, των κτηνοτρόφων και όλων των φορέων που εμπλέκονται στη διαχείριση του δάσους, ξεκίνησε με την πρώτη ανοιχτή συνάντηση εργασίας, που πραγματοποιήθηκε το απόγευμα της Τετάρτης 4 Ιουνίου, στην Αίθουσα Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Ξηρομέρου, με αγρότες, αυτοδιοικητικούς και πολίτες που ανταποκρίθηκαν στην πρόσκλησή μας.

Ο Δήμαρχος Ξηρομέρου, αυτοδιοικητικοί εκπρόσωποι των τοπικών κοινοτήτων, αγρότες, κτηνοτρόφοι και πολίτες της περιοχής συμμετείχαν ενεργά στην διαδικασία αξιολόγησης των προτεινόμενων λύσεων βασισμένων στην ίδια τη φύση του Ξηρομέρου, για την ανθεκτικότητα των αγροτικών εγκαταστάσεων και της τοπικής οικονομίας.

Οι εργασίες της συνάντησης ξεκίνησαν με την παρουσίαση των στόχων του προγράμματος από την καθηγήτρια του Τμήματος Δασολογίας κ. Αναστασία Παντέρα, που είχε την ευκαιρία να παρουσιάσει τη μακρόχρονη ερευνητική εργασία του τμήματος στο δάσος Ξηρομέρου και τις γνώσεις που έχουν αποκομίσει και θα αξιοποιηθούν στη δημιουργία λύσεων, εμπνευσμένων από τη φύση, με σκοπό την αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών προβλημάτων του δάσους. Στη συνέχεια ο καθηγητής κ. Ανδρέας Παπαδόπουλος παρουσίασε αναλυτικά και με εφαρμοσμένα παραδείγματα τις λύσεις που βασίζονται στη φύση (NbS) τόσο στη μεσογειακή λεκάνη όσο και στην περιοχή του Ξηρομέρου ώστε, στο πλαίσιο της συν-δημιουργίας και αμοιβαίας μάθησης σε τοπικό επίπεδο, να επιλεγούν και να προταθούν εκείνες που οι ίδιοι οι αγρότες/κτηνοτρόφοι και διαχειριστές της γης επιλέξουν ως περισσότερο αποτελεσματικές και απαραίτητες.

Ο Πρόεδρος του Τμήματος Δασολογίας & Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Καρπενησίου, καθηγητής κ. Ανδρέας Παπαδόπουλος παρουσίασε αναλυτικά τις προτεινόμενες λύσεις ανθεκτικότητας στους συμμετέχοντες, στο πλαίσιο της συν-δημιουργίας μιας στρατηγικής ανθεκτικότητας για τον Δήμο Ξηρομέρου.

Η παρακολούθηση και μοντελοποίηση των λύσεων που βασίζονται στη φύση αναλύθηκαν από τους επιστήμονες της ερευνητικής ομάδας. Η επιτακτική ανάγκη της πρόληψης των δασικών πυρκαγιών, από τον επίκουρο καθηγητή κ. Παλαιολόγο Παλαιολόγου, η διαχείριση της δασικής βιομάζας από τον επίκουρο καθηγητή κ. Δημήτριο Ζιάνη και η οικονομική και κοινωνικοπολιτική διάσταση της εφαρμογής και αποτελεσματικότητας των λύσεων αυτών από την επίκουρο καθηγήτρια κ. Δήμητρα Λαζαρίδου.

Ο ειδικός ερευνητής στις δασικές πυρκαγιές επ. καθηγητής του Τμήματος Δασολογίας & Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Παλαιολόγος Παλαιολόγου, παρουσιάζει τις λύσεις βασισμένες στη φύση που υποστηρίζουν την επιλογή της πυροπροστασίας των δασολιβαδικών συστημάτων στην λεκάνη της Μεσογείου.

Οι συμμετέχοντες ανταποκρίθηκαν άμεσα και ενεργά στην συζήτηση που ακολούθησε. Καταγράφηκαν οι επιλογές και οι εύστοχες παρατηρήσεις τους για τις προτεινόμενες λύσεις ως εργαλεία και διαδικασίες προσανατολισμένες στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας του δασικού οικοσυστήμστος απέναντι στους  πολλαπλούς κινδύνους που αντιμετωπίζει και συνδέονται τόσο με την κλιματική αλλαγή όσο και με άλλα προβλήματα που εξαντλούν τους φυσικούς πόρους (δάσος, έδαφος και νερό) και προκαλούν κοινωνικοοικονομικούς κινδύνους στην τοπική κοινωνία. Το έντονο ενδιαφέρον των συμμετεχόντων καταγράφηκε και στα δομημένα ερωτηματολόγια που συμπληρώθηκαν, προκειμένου η ερευνητική ομάδα να σχεδιάσει και να προτάξει τις λύσεις που θα εφαρμοστούν και θα παρακολουθηθούν στην συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή.

Με την ολοκλήρωση των εργασιών της συνάντησης ο Δήμαρχος Ξηρομέρου κ. Γιάννης Τριανταφυλλάκης, εκφράζοντας και το σύνολο των συμμετεχόντων, εξέφρασε την ικανοποίησή του, τόσο από την επιτυχημένη στρατηγική της συμμετοχής και συνεργασίας των ενδιαφερόμενων ομάδων, όσο και για το χρονοδιάγραμμα και την πρακτική εφαρμογή τους στο βελανιδοδάσος Ξηρομέρου, από την ερευνητική ομάδα.

Η Διευθύντρια του Εργαστηρίου Αγροδασοπονίας και Δασικής Εδαφολογίας του Τμήματος Δασολογίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος, κ. Αναστασία Παντέρα περιγράφει στους φιλοξενούμενους ερευνητές, τα οικολογικά χαρακτηριστικά των δασολιβαδικών συστημάτων βαλανιδιάς (oak silvopastoral systems) στο Ξηρόμερο Αιτωλοακαρνανίας.